It glês wetter
Dat it glês rane soe yn hjittens,
Dat it wetter befrieze soe yn kâldens,
Toant oan dat dit objekt inkeld in steat is,
Ien út in protte, tusken twa poalen. Dus,
Yn it metafysyske binne der dy poalen.
Hjir yn it sintrum stiet it glês. Ljocht
Is de liuw dy’t delkomt om te drinken. Dêr
En yn dy steat is it glês in poel.
Readich binne syn eagen en readich syn kloeren,
It ljocht dat delkomt, bet syn tsjeaken fol skom
En yn it wetter wâlje planteslierten om.
En dêr en yn in oare steat – de refraksjes,
De metafysika, de plastyske parten fan gedichten
Ferhûneloartsje yn de geast – Mar, dikke Jocundus,
Yn noed oer wat hjir yn it sintrum stiet, net it glês,
Mar yn it sintrum fan ús libbens, dizze tiid, dizze dei,
It is in steat, dizze maitiid mids de politisy
Dy’t kaartspylje. Yn in doarp fan ynlanners
Moatte je noch ûntdekke. Mids doggen en dong
Moatte je trochgean mei it oanfjochtsjen fan jins ideeën.
The Glass of Water
That the glass would melt in heat,
That the water would freeze in cold,
Shows that this object is merely a state,
One of many, between two poles. So,
In the metaphysical, there are these poles.
Here in the centre stands the glass. Light
Is the lion that comes down to drink. There
And in that state, the glass is a pool.
Ruddy are his eyes and ruddy are his claws
When light comes down to wet his frothy jaws
And in the water winding weeds move round.
And there and in another state—the refractions,
The metaphysica, the plastic parts of poems
Crash in the mind—But, fat Jocundus, worrying
About what stands here in the centre, not the glass,
But in the centre of our lives, this time, this day,
It is a state, this spring among the politicians
Playing cards. In a village of the indigenes,
One would have still to discover. Among the dogs and dung,
One would continue to contend with one’s ideas.
Ut Parts of a World, 1942
Little Guilleret, long Tristram en fat Jocundus. Yllustraasje troch Edward G. McCandlish yn Laboulaye’s fairy book út 1866.
Wat of wa bedoelt Stevens mei ‘fat Jocundus’? Nei myn bêste witten hat de Wallace Stevens-literatuer dêr gjin goed antwurd op. Yn Parties d’un monde (2011), in Frânske oersetting fan Parts of a World, identifisearret oersetter Thierry Gillybœuf fat Jocundus mei de Italiaanske yngenieur en arsjitekt Giovanni Giocondo (sa. 1433–1515), mar dat liket my in slach yn ’e loft. En Wallace Stevens-gids Eleanor Cook giet yn har boek A reader’s guide to Wallace Stevens (2007) net fierder as:
“jocund” personified through its etymology (Lat. masculine singular), an unlikely worrior.
Ja, it Latynske adjektyf jocundus of jucundus betsjut ‘wat nocht jout’, oangenaam, noflik (fan persoanen: bemind, ynnimmend), mar wat moat dat yn dit gedicht en wêrom is de Jocundus fan Stevens ‘fat’?
Fat Jocundus is in personaazje yn it mearke ‘King Bizarre and Prince Charming; or, the art of governing men’ fan de amerikanofile Frânsman Édouard Laboulaye (1811–1883). It is yn in oersetting fan Mary L. Booth opnommen yn Laboulaye’s fairy book. Fairy tales of all nations, New York 1866. Yn dat mearke wurde de ‘physicians’ fat Jocundus, long Tristram en little Guilleret ûntbean by in sike kening om in diagnoaze te stellen. De dokters wurde omskreaun as ‘three geniuses who had made their fortune, each with one idea, which had been the reason why they had never had any more’. Is fat Jocunus yn Stevens syn gedicht yndied ‘an unlikely worrior’, dan net omdat er dêr te plesant foar wêze soe, mar omdat er net ree of by steat is om mear as ien idee te hawwen.